प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना (PM-KMY) – शेतकऱ्यांसाठी ₹3,000 मासिक निवृत्तीवेतन योजना
वृद्धापकाळासाठी आर्थिक आधार देणारी प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना

प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना (PM-KMY) ही भारत सरकारची एक क्रांतिकारी योजना असून, लहान आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना वृद्धावस्थेत आर्थिक स्थैर्य मिळवून देण्याचा हेतू यामागे आहे. 12 सप्टेंबर 2019 रोजी ही योजना सुरू करण्यात आली असून, वैयक्तिक योगदानावर आधारित आणि स्वैच्छिक निवृत्तीवेतन योजना आहे.
📌 शेतकऱ्यांसाठी अन्य योजनांचा शोध घेत आहात? आमची केंद्र सरकारच्या सर्व शेतकरी योजनांची यादी नक्की वाचा.
🔍 PM-KMY म्हणजे काय?
PM-KMY योजनेअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना वयाच्या 60 नंतर ₹3,000 मासिक निवृत्तीवेतन दिले जाते. भारतीय जीवन विमा महामंडळ (LIC) ही संस्था या योजनेचे व्यवस्थापन करते.
जर शेतकऱ्याचा मृत्यू झाला, तर त्यांच्या पत्नीस 50% म्हणजे ₹1,500 मासिक कुटुंब निवृत्तीवेतन दिले जाते.
✅ PM-KMY पात्रता निकष
📅 वयोमर्यादा:
- किमान वय: 18 वर्षे
- कमाल वय: 40 वर्षे
🌾 भूधारणा निकष:
- 2 हेक्टरपर्यंत लागवडीयोग्य जमीन असलेले लहान आणि अल्पभूधारक शेतकरी (1 ऑगस्ट 2019 पर्यंतचे सरकारी रेकॉर्डनुसार)
🚫 कोण पात्र नाहीत?
- EPFO, ESIC, NPS सारख्या इतर निवृत्ती योजनांमध्ये सहभागी असलेले
- PM-SYM किंवा PM-VYMY मध्ये सहभागी असलेले
- उच्च उत्पन्न गट, आयकरदाता, डॉक्टर, वकील, अभियंते आणि राजकीय पदाधिकारी (MLA, MP)
💡 PM-KMY योजनेची वैशिष्ट्ये
वैशिष्ट्य | माहिती |
---|---|
मासिक निवृत्तीवेतन | ₹3,000 (वयाच्या 60 नंतर) |
योगदान रक्कम | ₹55 – ₹200 प्रतिमहिना (वयानुसार) |
सरकारचा वाटा | शेतकऱ्याच्या योगदानाइतका समान वाटा |
योजना व्यवस्थापक | LIC (भारतीय जीवन विमा महामंडळ) |
निधी भरण्यासाठी पर्याय | PM-KISAN च्या रकमेचा वापर करता येतो |
📌 PM-KISAN नोंदणी कशी करावी – 2025 मार्गदर्शक येथे वाचा.
🎁 प्रधानमंत्री किसान मानधन योजनेचे फायदे
👨👩👧 कुटुंब निवृत्तीवेतन:
- शेतकऱ्याच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या पत्नीला ₹1,500 प्रतिमहिना निवृत्तीवेतन मिळते.
♿ अपंगत्व लाभ:
- जर शेतकरी वयाच्या 60 पूर्वी कायमस्वरूपी अपंग झाला, तर पत्नी योजना सुरू ठेवू शकते किंवा संपूर्ण रक्कम व्याजासह काढू शकते.
🔁 योजना सोडण्याचे नियम:
वेळ | परतावा |
---|---|
10 वर्षांपूर्वी योजना सोडल्यास | भरणा केलेली रक्कम + बचत खात्याचा व्याज |
10 वर्षांनंतर पण 60 वर्षांपूर्वी | भरणा + व्याज |
मृत्यू झाल्यास | पत्नी योजना सुरू ठेवू शकते किंवा पैसे परत घेऊ शकते |
दोघांचा मृत्यू | रक्कम पेन्शन फंडात परत जाते |
📊 वयानुसार मासिक योगदान चार्ट
वय | शेतकऱ्याचे योगदान | सरकारचे योगदान | एकूण |
---|---|---|---|
18 | ₹55 | ₹55 | ₹110 |
25 | ₹80 | ₹80 | ₹160 |
30 | ₹105 | ₹105 | ₹210 |
35 | ₹150 | ₹150 | ₹300 |
40 | ₹200 | ₹200 | ₹400 |
📎 पूर्ण चार्टसाठी पेन्शन योजना तुलना पृष्ठ पहा.
🌍 राज्यनिहाय नोंदणी (6 ऑगस्ट 2024 पर्यंत)
23.38 लाखांहून अधिक शेतकऱ्यांनी PM-KMY मध्ये नोंदणी केली आहे.
🔝 सर्वाधिक सहभाग असलेली राज्ये:
- बिहार – 3.4 लाखांहून अधिक
- झारखंड – 2.5 लाखांहून अधिक
- उत्तर प्रदेश, ओडिशा, छत्तीसगड – उल्लेखनीय सहभाग
📝 PM-KMY मध्ये अर्ज कसा करावा? (पायरी-पायरी मार्गदर्शक)
✅ पायरी 1: जवळच्या CSC केंद्रावर जा
CSC किंवा VLE केंद्रावर प्रत्यक्ष भेट द्या.
📂 पायरी 2: आवश्यक कागदपत्रे.
- आधार कार्ड
- बँक पासबुक / स्टेटमेंट
- मोबाईल क्रमांक
- ईमेल आयडी (आहे असल्यास)
💵 पायरी 3: पहिला हप्ता रोख स्वरूपात भरा.
VLE ला तुमचा पहिला हप्ता रोख स्वरूपात द्या.
🔍 पायरी 4: आधार प्रमाणीकरण.
VLE तर्फे आधार क्रमांक व OTP द्वारे ओळख पडताळणी केली जाईल.
🖥️ पायरी 5: ऑनलाईन फॉर्म भरणे.
- वैयक्तिक माहिती
- बँक खाते तपशील
- पत्नी / नामनिर्देशित व्यक्तीची माहिती
🧮 पायरी 6: वयानुसार योगदान निश्चिती.
सिस्टम वयानुसार मासिक रक्कम आपोआप निश्चित करते.
✍️ पायरी 7: ऑटो डेबिट मंजूरी.
Auto Debit Mandate फॉर्म भरून डिजिटल स्वाक्षरी करून अपलोड करा.
🧾 पायरी 8: KPAN आणि किसान कार्ड मिळवा.
- Kisan Pension Account Number (KPAN)
- Kisan Card
🔗 महत्वाचे दुवे
📌 शेवटी एक नजर: PM-KMY का गरजेची आहे?
प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना ही केवळ निवृत्तीवेतन योजना नसून, ती भारतीय शेतकऱ्यांच्या वृद्धापकाळासाठी आर्थिक प्रतिष्ठा आणि आधार आहे. कमी मासिक हप्त्यांतून मिळणारे निश्चित निवृत्तीवेतन ही योजना लहान आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांसाठी फारच फायदेशीर आहे.
🔍 इतर उपयुक्त लेख MarathiUdyojak.com वर
- 🌾 शेतकऱ्यांसाठी केंद्र सरकारच्या टॉप योजना
- 🛡️ PM सुरक्षा विमा योजना – फक्त ₹12 मध्ये जीवन विमा
- 🔗 सब्सिडीसाठी आधार-बँक लिंक कसे करावे?
- 🧾 PM-KISAN नोंदणी – 2025 साठी मार्गदर्शक
🔔 नवीन अपडेटसाठी आमच्या वेबसाइटला भेट द्या.
MarathiUdyojak.com वर शेतकरी, लघुउद्योग, सरकारी योजना आणि उद्योजकांसाठी उपयुक्त मार्गदर्शक लेख नियमितपणे प्रकाशित केले जातात.