Top 10 Indian Businessmen – मित्रांनो, जमिनीवर पडलेली कोणतीही व्यक्ती जगाच्या नजरेत कधीच दिसत नाही. प्रत्येक माणसाला उगवत्या सूर्याला नमस्कार करावासा वाटतो आणि तो दुपारच्या सूर्यासारखा तळपत असेल तर सर्वांचे डोळे विस्फारतात.
आज आपण अशा Top 10 Indian Businessmen बद्दल ओळख करून घेऊया.
आपला भारत हा कृषिप्रधान देश आहे असे म्हणतात. येथील निम्म्याहून अधिक लोकसंख्या शेतीवर अवलंबून आहे, पण आता आपला भारत उद्योग क्षेत्रात मागे नाही. येथील मोठे उद्योगपती व्यवसायाच्या क्षेत्रात नवनवीन उंची गाठत आहेत. ज्यांचे भारताच्या विकास दरात महत्त्वपूर्ण योगदान आहे आणि त्यांच्याद्वारे भारत सरकारला भरपूर कर आकारणी मिळते, जो आपल्या बजेटचा एक महत्त्वाचा भाग आहे.
आज आपण भारतीय यशस्वी उद्योगपतीची कहाणी पाहणार आहोत, जी वाचल्यानंतर तुम्हाला तुमच्या मनात काहीतरी करण्याची प्रेरणा मिळेल आणि तुम्ही काही नवीन स्टार्टअप देखील सुरू करू शकाल.
टॉप 10 यशस्वी लोकांच्या यादीत मी फक्त भारतीय उद्योगपतींचा समावेश केला आहे, तथापि, याशिवाय अनेक भारतीय उद्योगपती आहेत ज्यांनी आपल्या यशाचा गौरव केला आहे, परंतु आम्ही येथे फक्त काही निवडक लोकांचा समावेश केला आहे ज्यांनी आपल्या कारकिर्दीला लहान पातळी पासून सुरुवात केली आणि आज परिश्रम आणि समर्पणाच्या बळावर आपण एवढी उंची गाठली आहे.
धीरुभाई अंबानी
Top 10 Indian Businessmen पैकी एक, धीरुभाई अंबानी (1932-2002) हे एक भारतीय व्यापारी आहेत ज्यांनी धार्मिक स्थळांवर पारंपारिक न्याहारीच्या वस्तू विकून आपला व्यवसाय अतिशय लहान प्रमाणात सुरू केला आणि हळूहळू त्यांचा व्यवसाय वाढत गेला आणि त्यांनी दूरसंचार, वीज निर्मिती, माहिती तंत्रज्ञान आणि इतर ग्राहकोपयोगी वस्तूंचे उत्पादन या क्षेत्रात त्यांनी आपला व्यवसाय वाढवला.
आज त्यांनी स्थापन केलेली रिलायन्स इंडस्ट्रीज ही भारतातील सर्वात मोठी खाजगी कंपनी आहे, त्यांची मुले मुकेश अंबानी आणि अनिल अंबानी यांनी वडिलांचा वारसा आज खूप उच्च पातळीवर नेला आहे. फोर्ब्सच्या यादीनुसार आज मुकेश अंबानी हे भारतातील सर्वात श्रीमंत व्यक्तींमध्ये पहिल्या क्रमांकावर आहेत.
जहाँगीर रतनजी दादाभाई टाटा
Top 10 Indian Businessmen पैकी एक, प्रसिद्ध उद्योगपती जहांगीर रतनजी दादाभाई टाटा किंवा जेआरडी टाटा (1904-1993) यांचा जन्म पॅरिसमध्ये झाला. त्यांचे वडील जमशेदजी टाटा हे भारतीय वंशाचे आणि आई फ्रेंच वंशाची होती. जेआरडी टाटा यांनी युरोपमध्ये एरोनॉटिक्स (एव्हिएशन) चे प्रशिक्षण घेतले आणि नंतर ते भारताचे पहिले व्यावसायिक विमान पायलट बनले. टाटा ग्रुप कंपनीत, त्यांच्या कुटुंबातील कंपनीमध्ये काम करत, त्यांनी टाटा एअरलाइन तयार केली, जी नंतर आधुनिक एअर इंडिया बनली.
आजच्या काळात, ऑटोमोबाईल्स व्हेंचर्स लिमिटेड, टाटा मोटर्स सारख्या टाटा समूहाच्या अनेक कंपन्या आणि इतर अनेक उत्पादने टाटा समूहांतर्गत तयार केली जातात, टाटा कंपनी ही भारतातील अंबानी बंधू रिलायन्सनंतर दुसरी सर्वात मोठी खाजगी कंपनी आहे.
गौतम अदानी
Top 10 Indian Businessmen पैकी एक, प्रमुख नाव म्हणजे गौतम अदानी.
गौतम अदानी हा आजच्या भारतातील झपाट्याने उदयास येणारा चेहरा आहे. गौतम अदानी हे एक भारतीय उद्योगपती आहेत जे अदानी समूहाचे संस्थापक आणि अध्यक्ष आहेत. अहमदाबाद मुख्यालयातून कार्यरत असलेला अदानी समूह बंदर विकास, कोळसा व्यापार, कोळसा खाण, तेल आणि वायू उत्खनन, वीज निर्मिती आणि गॅस वितरण इत्यादी व्यवसायात गुंतलेला आहे. फॉर्च्युन बेसन, फॉर्च्युन ऑइलचे नाव तुम्ही ऐकले असेलच, फॉर्च्यून कंपनीच्या शेअर्समध्ये अदानी जीची मोठी भागीदारी आहे.
गौतम अदानी यांचा जन्म 1962 मध्ये अहमदाबाद गुजरातमध्ये झाला. त्याच्या वडिलांना फार मोठा व्यावसायिक वारसा नव्हता. हे स्थान त्यांनी स्वबळावर मिळवले आहे. गौतम अदानी हे भारतातील अशा मोजक्या लोकांपैकी एक आहेत ज्यांनी मजल दर मजल्यावर प्रवास केला आणि भारताच्या अब्जाधीशांमध्ये सामील झाले. ते असे उद्योगपती आहेत जे भारताच्या यशस्वी उद्योगपतीच्या श्रेणीत येतात.
घनश्याम दास बिरला
Top 10 Indian Businessmen पैकी एक, B.K.K.M. बिर्ला ग्रुपचे संस्थापक श्री घनश्याम दास बिर्ला हे भारतातील प्रसिद्ध उद्योगपतींपैकी एक आहेत. त्यांचा जन्म 10 एप्रिल 1894 रोजी राजस्थानमधील पिलानी नावाच्या एका मारवाडी कुटुंबात झाला, त्यांचे वडील बलदेव दास होते ज्यांचा अफूचा व्यवसाय होता.
मात्र घनश्याम दास बिर्ला यांनी व्यवसायाची सूत्रे हाती घेताच हा व्यवसाय सोडून बांधकाम क्षेत्रात आपला व्यवसाय वाढवण्यास सुरुवात केली आणि ते राजस्थानहून कोलकाता येथे गेले आणि तेथे त्यांनी ज्यूट कंपनी उघडली.
1940 च्या दशकात, त्यांनी ‘हिंदुस्थान मोटर्स’ ची स्थापना केली आणि कार उद्योगात प्रवेश केला, नंतर चहाचे कापड, सिमेंट, रसायने, स्टील पाईप्स यांसारख्या क्षेत्रात आपला व्यवसाय वाढवला. घनश्याम दास बिर्ला यांनी 1943 मध्ये कोलकाता येथे “युनायटेड कमर्शियल बँक” देखील स्थापन केली, जी आता “UCO बँक” म्हणून ओळखली जाते.
बृजमोहन लाल मुंजाल
Top 10 Indian Businessmen पैकी एक, एक अतिशय प्रसिद्ध उद्योगपती श्री ब्रिजमोहन लाल मुंजाल यांचे नाव घेणे खूप महत्वाचे आहे ज्यांची कोणतीही व्यावसायिक पार्श्वभूमी नाही.
ब्रिजमोहन लाल मुंजाल यांचा जन्म अविभाजित भारतातील कमालिया येथे झाला जो आता पाकिस्तानमध्ये आहे. स्वातंत्र्याच्या काही काळापूर्वी मुंजाल जी आपल्या संपूर्ण कुटुंबासह अमृतसरला गेले होते. येथे त्यांनी सायकलचे सुटे भाग विकण्याचा व्यवसाय सुरू केला.
नंतर ते लुधियाना येथे गेले, जिथे त्यांनी सायकलचे पार्ट विकायला सुरुवात केली, हळूहळू भांडवल वाढवत त्यांनी 1954 मध्ये Hero Cycle Limited ची स्थापना केली आणि पार्ट्स विकण्याऐवजी त्यांनी स्वतः सायकलचे पार्ट्स बनवायला सुरुवात केली.
1956 मध्ये त्यांना सरकारकडून सायकल बनवण्याचा परवानाही मिळाला, तिथून त्यांचे जगच बदलून गेले. सायकल विकून जमवलेल्या भांडवलातून त्यांनी हिरो नावाची दुचाकी कंपनी सुरू केली. 1984 मध्ये त्यांना जपानच्या प्रसिद्ध कंपनी होंडाचा पाठिंबा मिळाला, तेव्हापासून त्यांनी मागे वळून पाहिले नाही आणि रात्रंदिवस पुढे जात राहिले.
आज संपूर्ण जगाला त्यांची प्रसिद्ध दुचाकी कंपनी Hero MotoCorp बद्दल माहिती आहे. ज्यामध्ये पॅशन प्रो, एचएफ डिलक्स, सुपर स्प्लेंडर, स्प्लेंडर प्लस इत्यादी वाहनांच्या अनेक श्रेणी बनविल्या जातात.
शिव नाडर
जर आपण आणखी एका यशस्वी व्यावसायिकाच्या नावांबद्दल बोललो, तर तुम्ही शिव नाडर यांचे नाव नक्कीच ऐकले असेल. शिव नाडर यांचा जन्म 1945 मध्ये तामिळनाडूच्या तिरुथुक्की जिल्ह्यातील मोलुइपोझी गावात झाला. त्यांचे वडील यांचे नाव श्री शिव सुब्रमण्य नाडर होते. नाडर यांनी टाउन हायर सेकेंडरी स्कूल, कुंभकोणम येथे शिक्षण घेतले आणि पीएसजी कॉलेजमधून इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक्स इंजिनिअरिंगची पदवी प्राप्त केली.
यानंतर शिव नाडर यांनी १९६८ पर्यंत तामिळनाडूच्या डीसीएम कंपनीत काम सुरू ठेवले, त्यांनी सहा जणांना त्यांच्यासोबत प्रेरणा दिली कि आपण कार्यालयातील उपकरणे बनवणारी स्वतःची कंपनी का उघडली नाही, याचा परिणाम म्हणून शिव नाडर यांनी गॅरेजमध्ये काम करण्यास सुरुवात केली. ऑगस्ट 1976 मध्ये एचसीएल एंटरप्रायझेसची स्थापना झाली.
पुढे, 1982 पर्यंत, ते संगणक बनवायला देखील शिकले, आता त्यांनी स्वतः एचसीएल नावाने संगणक तयार करण्यास सुरुवात केली. शिव नाडर, जे जगप्रसिद्ध आहेत, ते आजच्या काळातील भारतातील सर्वात प्रतिष्ठित आयटी उद्योगपती आहेत, ते एचसीएल कॉम्प्युटर आणि शिव नाडर फाउंडेशनचे संस्थापक आणि अध्यक्ष आहेत.
दिलीप सांघवी
Top 10 Indian Businessmen पैकी एक, सर्वात महत्त्वाचे नाव म्हणजे फार्मा सेक्टर किंग श्री दिलीप सांघवी, त्यांचा जन्म 1 ऑक्टोबर 1955 रोजी अमरेली, गुजरात येथे एका जैन कुटुंबात झाला. त्यांनी कोलकाता विद्यापीठातून वाणिज्य शाखेची पदवी घेतली आहे.
त्याचे वडील औषधांचे व्यापारी होते, त्यामुळे शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर त्यांनी वडिलांच्या कामाला हातभार लावायला सुरुवात केली. काही काळानंतर ते 1983 मध्ये वडिलांकडून 10000 रुपये घेऊन मुंबई शहरात आले. येथे त्याने काही दिवस मनोचिकित्सकाच्या औषधाची विक्री केली, त्यानंतर तो गुजरातमधील वापी शहरात गेले.
इथून त्यांच्या आयुष्यात बदल सुरू झाला, इथे त्यांनी औषध बनवण्याचा छोटा कारखाना उघडला, या औषध कंपनीचे नाव त्यांनी “सन फार्मास्युटिकल” ठेवले, ही कंपनी आजच्या काळात “सन फार्मा” म्हणून प्रसिद्ध आहे.
याशिवाय, दिलीप सांघवीजींनी अमेरिकन औषध कंपनी ‘कार्को फार्मा’, इस्रायलची औषध कंपनी ‘टारो फार्मा’ आणि प्रसिद्ध औषध कंपनी ‘रॅनबॅक्सी’ विकत घेतली, ज्यामुळे ते फार्मा सेक्टर किंग म्हणून ओळखले जाऊ लागले. आजच्या काळात संघवीजींची कोणतीही कंपनी वैद्यकीय क्षेत्रात स्पर्धा करणार नाही.
लक्ष्मी निवास मित्तल
Top 10 Indian Businessmen पैकी एक प्रसिद्ध नाव म्हणजे लक्ष्मी निवास मित्तल जी. ज्यांचा जन्म 2 सप्टेंबर 1950 रोजी राजस्थानच्या चुरू जिल्ह्यातील राजगढ तहसीलमध्ये झाला होता, त्यांच्या वडिलांचे नाव मोहन लाल मित्तल होते, त्यांचा निप्पॉन डेनेरो स्टीलचा व्यवसाय होता.
भारत सरकारच्या पोलाद उत्पादनाच्या नियंत्रणामुळे, 26 वर्षीय लक्ष्मीनिवास मित्तल यांनी 1976 मध्ये इंडोनेशियामध्ये ‘पीटी इस्पात इंडो’ हा पहिला स्टील कारखाना स्थापन केला. सध्या लक्ष्मीनिवास मित्तल हे मित्तल आर्सेलर स्टील कंपनीचे सीईओ आणि चेअरमन आहेत. याशिवाय, ते EADS, ICICI बँक आणि गुंतवणूक बँकिंग कंपनी गोल्डमन सॅक्सचे गैर-कार्यकारी संचालक देखील आहेत. फोर्ब्सच्या यादीतील ते भारतीय अब्जाधीशांपैकी एक आहेत.
आनंद महिंद्रा
भारतातील यशस्वी उद्योगपतींच्या यादीतील एक अतिशय प्रसिद्ध नाव श्री आनंद महिंद्रा जी यांचे आहे, त्यांचा जन्म 1 मे 1955 रोजी मुंबई, महाराष्ट्रातील एका प्रसिद्ध आणि समृद्ध व्यावसायिक कुटुंबात झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव हरीश महिंद्रा आणि आईचे नाव इंदिरा महिंद्रा होते.
हार्वर्ड बिझनेस स्कूल बोस्टनमधून एमबीएचे उच्च शिक्षण पूर्ण करून ते 1981 मध्ये भारतात परतले आणि त्यांनी महिन्द्रा यूजाइन स्टील कंपनी (MUSCO) येथे वित्त संचालकांचे कार्यकारी सहाय्यक म्हणून पहिली नियुक्ती स्वीकारली. 1989 मध्ये, ते महिंद्रा आणि महिंद्राचा विस्तार करत रिअल इस्टेट विकास आणि हॉस्पिटॅबिलिटी यांच्याशी संबंधित युनिटचे अध्यक्ष बनले.
त्यांची ओळख 2002 मध्ये सर्वाधिक वाढली जेव्हा महिंद्रा अँड महिंद्रा समूहाने स्वदेशी विकसित कार (SUB) “स्कॉर्पिओ” चे नवीन मॉडेल लॉन्च केले त्यामुळे कंपनीला जागतिक स्तरावर ओळख मिळाली, याशिवाय महिंद्राचे ट्रॅक्टर, बोलेरो, XUV 500 इत्यादींनीही महिंद्राला खूप उंचीवर नेले.
त्यांच्या शेती उपकरण क्षेत्राला जपान गुणवत्ता पदक मिळाले आहे, हा सन्मान मिळवणारी जगातील एकमेव ट्रॅक्टर कंपनी आहे.
अजीम प्रेमजी
Top 10 Indian Businessmen पैकी एक, अझीम प्रेमजी, ज्यांना बिल गेट्स ऑफ इंडिया म्हटले जाते, यांचा जन्म 24 जुलै 1945 रोजी मुंबईतील शिया मुस्लिम कुटुंबात झाला त्यांचे वडील मुहम्मद हाशिम प्रेमजी हे एक प्रसिद्ध व्यापारी होते आणि त्यांना “राइस किंग ऑफ़ बर्मा” म्हणून ओळखले जात असे.
त्यांच्या वडिलांनी महाराष्ट्रातील जळगाव जिल्ह्यात वेस्टर्न इंडियन व्हेजिटेबल प्रॉडक्ट्स ही कंपनी स्थापन केली होती. अझीम प्रेमजी उच्च शिक्षणासाठी अमेरिकेतील स्टॅनफोर्ड विद्यापीठात गेले, पण मध्येच वडिलांचे निधन झाल्यामुळे त्यांना उच्च शिक्षण पूर्ण करता आले नाही.
भारतात परत आल्यानंतर त्यांनी कंपनीचा व्यवसाय ताब्यात घेतला आणि इतर भागात विस्तार केला त्यावेळी त्यांनी माहिती तंत्रज्ञानाचे महत्त्व आणि संधी ओळखून कंपनीचे नाव बदलून “विप्रो” केले आणि त्या काळात संगणकाच्या उदयोन्मुख क्षेत्राचा चांगला फायदा घेत साबणाऐवजी संगणक बनवण्यास सुरुवात केली आणि एक नामांकित कंपनी म्हणून उदयास आली आहे.आजच्या काळात “विप्रो” ही आयटी क्षेत्रातील आघाडीची कंपनी आहे.
निष्कर्ष
मित्रांनो, आपण पहिले की टॉप 10 यशस्वी भारतीय उद्योगपती त्यांच्या मेहनत आणि समर्पणाच्या बळावर या टप्प्यावर कसे पोहोचले आहेत, ते जन्मापासून अब्जाधीश नव्हते, ते त्यांच्या मेहनतीने अब्जाधीश झाले आहेत. त्यांच्या जीवनातून प्रेरणा घेऊन तुम्ही एखादी गोष्ट सुरू केलीत आणि प्रबळ इच्छाशक्तीने तुमच्या कामात ठाम असाल तर तो दिवस दूर नाही आपण सुद्धा नक्कीच यशस्वी होऊ शकतो.
