नमस्कार उद्योजकांनो, पनीर सेवनाचे अनेक आरोग्यदायी फायदे आहेत. हे जीवनसत्त्वे, खनिजे, प्रथिने यांचा चांगला स्रोत आहे. आजकाल मटर पनीर भाजीचा ट्रेंड गरीब-श्रीमंत जवळपास प्रत्येक वर्गाच्या घरात आहे.
लग्नसमारंभ आणि इतर सर्व शुभ प्रसंगी पनीरला प्रचंड मागणी असते, आजकाल हा व्यवसाय दिवसेंदिवस वाढत आहे. म्हणून आज आपण पाहुयात पनीर बनवण्याच्या व्यवसायाची संपूर्ण माहिती जेणेकरून तुम्ही तुमच्या परिसरात हा व्यवसाय सुरू करावा.
पनीर बनवण्याच्या व्यवसायाची सुरुवात
यासाठी प्रथम तुम्हाला योग्य आणि स्वच्छ जागा निवडावी लागेल जिथून तुम्हाला कच्चा माल (दूध) सहज मिळेल. या व्यवसायात दुधा ची शुद्धता खूप महत्त्वाची आहे, कारण दुधात भेसळ झाल्यास उत्पादनावर परिणाम होऊन खर्चही वाढतो. व्यवसाय सुरू करताना, तुमच्या स्थानिक बाजारपेठेचा अभ्यास करणे उचित आहे. अमूलपासून नेस्लेपर्यंत अनेक प्रस्थापित कंपन्या तुम्हाला बाजारात सापडतील. किंमत श्रेणी, पॅकेजिंगची गुणवत्ता, विक्री धोरण इत्यादींचा अभ्यास करा. हे सर्व तुम्हाला तुमचे स्वतःचे व्यवसाय मॉडेल बनविण्यात मदत करतील.
पनीर मार्केट
पनीर ची लोकप्रियता देशातील प्रत्येक राज्यांमध्ये असली तरी दक्षिण भारत ही चीज उत्पादनाची सर्वात मोठी बाजारपेठ मानली जाते. भारतात, पनीर उत्तर आणि दक्षिण भारतात लोकप्रिय आहेत. पनीर मूळचे दक्षिण इटलीचे आहे. याव्यतिरिक्त, अनेक पिझ्झा आणि पास्ता डिशसाठी हा एक आवश्यक घटक आहे.
आजच्या काळात कोणतीही व्यक्ती मग तो शाकाहारी असो वा मांसाहारी, त्याला बाहेरचे खायला आवडते आणि त्यावेळी तो बाहेरच्या हॉटेल्स, रेस्टॉरंटमधून पनीर ची मागणी करतो, याचा अर्थ लोकांना प्रवासातही ते खायला आवडते. तुम्ही पनीर ला किराणा दुकाने, सुपरमार्केट, डिपार्टमेंटल स्टोअर्स इत्यादी ठिकाणी विकू शकता. याशिवाय हॉटेल, रेस्टॉरंट, ढाबे इत्यादी ठिकाणी मोठी मागणी आहे.
भारतात पनीरचा वापर दरवर्षी सुमारे 25% ते 30% वाढतो आहे, म्हणून जर तुम्ही हे उत्पादन युनिट अगदी लहान प्रमाणात स्थापन केले तर तुम्हाला या व्यवसायातून भरपूर नफा मिळू शकतो. जर तुम्ही डेअरी उद्योग करत असाल तर हा व्यवसाय तुमच्यासाठी सर्वोत्तम पर्याय आहे.
लागणारी जागा
या व्यवसायासाठी लागणारी जागा हि तुम्ही कोणत्या प्रमाणावर हा उद्योग करणार आहेत त्यावर अवलंबून आहे. तरी सुरुवात १०० ते १५० sq ft जागेवर होऊ शकते.
मशीनरी
लेबलिंग मशीन
फॅट रिमूवर
प्रीसिपीटेशन टॅन्क
फ्रीजर
बॉयलर
मिल्क क्वालिटी टेस्टिंग मशीन
वैक्यूम पैकिंग मशीन
परवाना ( License )
तुम्ही कोणताही व्यवसाय करा त्याच्याशी संबंधित परवाना बनवावा लागेल. पनीर हा खाद्यपदार्थ आहे म्हणून FSSAI नोंदणी करावी लागेल तसेच उत्पादन आणि व्यापार परवाना, स्थानिक नगरपालिका किंवा नगर पंचायतीकडून घ्यावा लागेल. पनीर उत्पादन व्यवसायात, सरकारच्या काही मानकांचे पालन करणे आवश्यक आहे जसे की पनीर मध्ये 70% पेक्षा जास्त आर्द्रता नसावी आणि 50% पेक्षा कमी फॅट नसावी. ही टेस्ट पास झाल्यानंतर, तुम्हाला MSE उद्योग आधारमध्ये नोंदणी करावी लागेल.
पनीर बनवण्याची प्रक्रिया
मोठ्या प्रमाणावर पनीर बनवण्याच्या व्यवसायासाठी, मोठ्या पनीर बॉयलरमध्ये दूध उकळले जाते, त्यासाठी ते सुमारे 60 अंश तापमानाला गरम केले जाते जेणेकरून दुधात असलेले बॅक्टेरिया नष्ट होतील.
मग त्यातून पाणी वेगळे करण्यासाठी सायट्रिक ऍसिडचे काही थेंब टाकले जातात.ज्याद्वारे चीज दुधापासून वेगळे होते आणि पाणी वेगळे होते व नंतर मलमलच्या कापडाने गाळून पनीर झाकून ठेवतात आणि जड वस्तूने दाबतात.
पनीर पूर्णपणे सेट झाल्यावर गरजेनुसार त्याचे वेगवेगळे तुकडे करावेत.
पॅकेजिंग
पनीर हे असे उत्पादन असते जे आपण जास्त काळ ठेवू शकत नाही, त्याचे पॅकेजिंग आणि स्टोरेज योग्यरित्या असणे खूप महत्वाचे आहे, कारण योग्य पॅकेजिंग पनीरचे आयुष्य वाढवते. यासाठी व्हॅक्यूम पॅकिंग मशीनच्या मदतीने पनीरचे तुकडे पॉलिथिनच्या पाऊचमध्ये पॅक केले जातात, त्यानंतर ते डीप फ्रीजरमध्ये ठेवले जातात.
पनीर व्यवसायासाठी लागणारी गुंतवणूक
जर तुम्ही Paneer बनवण्याचा व्यवसाय हा छोट्या प्रमाणात सुरू करत असाल तर हा व्यवसाय 50000 ते 100000 पर्यंत सुरू करता येईल परंतु मोठ्या प्रमाणावर सुरुवात करण्यासाठी तुम्हाला कच्चा माल, यंत्रसामग्री, खोलीचे भाडे, वीज बिल, कामगारांचे पगार इत्यादींवर जास्त खर्च करावा लागेल. यासाठी, तुम्हाला सुमारे 1,50,000 ते 2,00,000 रुपयांचे प्रारंभिक भांडवल गुंतवावे लागेल. याशिवाय दुधाला ४० ते ५० रुपये प्रति लिटर लागेल.
प्रॉफिट
जर आपणह्या व्यवसायातून कमाईबद्दल बोललो, तर 1 लिटर शुद्ध दुधापासून सुमारे 150 ते 180 ग्रॅम Paneer उपलब्ध होते. अशा प्रकारे, जर तुम्ही दररोज 500 लिटर दुधापासून सुरुवात केली तर तुम्हाला सुमारे 90 किलो पनीर मिळेल ज्याचा बाजारभाव ३०० ते ३५० रुपये किलोच्या आसपास राहतो. या दराचा हिशोब केल्यास 90 KG चे मूल्य 90 X 300 = Rs 27000 होते. अशा प्रकारे खर्च वजा केल्यावर तुम्ही दररोज सुमारे 5 ते 7 हजार रुपये कमवू शकता.
मार्केटिंग
कोणताही व्यवसाय तेव्हाच यशस्वी होऊ शकतो जेव्हा त्याद्वारे बनवलेल्या उत्पादनांची जास्तीत जास्त विक्री होते. आता तुम्ही विचार करत असाल की एवढे Paneer विकायचे कसे?
यासाठी तुम्ही लहान-मोठे हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स, इव्हेंट मॅनेजर इत्यादींशी संपर्क साधू शकता आणि लग्न, भंडारा, वाढदिवस इत्यादी खास कार्यक्रमांच्या निमित्ताने लोकांकडून ऑर्डर घेऊ शकता. तुम्ही हे ऑनलाईन सुद्धा विकू शकता. जेणेकरून तुमच्या उत्पादनांची विक्री वाढू शकेल.
निष्कर्ष
लोकांची वाढती मागणी लक्षात घेऊन तुम्ही हा व्यवसाय सुरू करू शकता. हा व्यवसाय हा एक यशस्वी गृहउद्योग आहे जो कोणीही करू शकतो. Paneer making machine द्वारे मोठ्या प्रमाणावर व्यवसाय सुरू करून तुम्ही चांगला नफा मिळवू शकता.
हि माहिती जर आवडली असली तर शेअर करा. तुम्हाला आणखी कोणत्या व्यवसाय बद्दल माहिती पाहिजे तुम्ही कंमेंट मध्ये सांगू शकता.
धन्यवाद.
